Mavi

mavi bir rüzgar esti

 mavi bir nefes

 yürüyüp geçtim sudan

 su maviydi ben derin

 içim dışım yıldız

 gülümsemem 

 yakamoz benim

Yağmur Çekiyor Canım

yağmur çekiyor canım

 toprak kokusu

 ocakta ateş

 bir de kahve

 sade...

 dudağımda nem

 geceki öpüşmeden

Yoksa İçinde Terinden Bir Damla

yoksa içinde terinden bir damla

 ölsem susuzluktan 

 gene de dokunmam o suya

 beni cennete götürecek olsa da

 yürümem o yolu

 üzerinde ayak izlerin yoksa

 gözünün değmediği yere bakmam, bilesin

 ve eğer haberin olmayacaksa

 emin ol kahkaha atmam bir daha

 soyunur kendimi

 asarım bir ağacın dalına...

Yüzüm Sözümdür

yüzüm sözümdür

 demiştim sana 

 duralım can cana

 gözlerimde saklı

 yazdığım mektup 

 tane tane oku

 dinlesin dağ taş

 en uzaktan en yakına

Vakit Tamam

vakit tamam

 nasıl olsa kiraz dalında

 vakit tamam

 zaman: yazın ortasında

 vakit tamam

 yeşili zeytinin

 sarhoş ve ıssız

 sallanır suyunda

Mısra Mısra İlkbahar

parçalandık lime lime

 yürek bir yanda

 düşünce bir yanda

 soldu gülümüz

 alı bir yanda

 moru bir yanda

 tutuştuk alev alev

 savrulduk semaya

 dumanı bir yanda

 külü bir yanda

 birleştik vardık huzura

 güneş bir yanda

 ay bir yanda

 değdi etin etime

 sel oldu terim

 uzadı nefesim

 duyuldu sesim

 hece hece yağdı kar

 mısra mısra ilkbahar

Sarhoş Tanrıça Şiirleri - 5

 iki kadeh şarap vardı masada

 koyduk ortaya karmakarış 

 bir sevda

 bir ucu kaf dağının ardında

 diğer ucu kuşun kanadında

 git dedi gözlerin

 git dedi sessizce

 şimdi git

 gel yüz yıl önce

Sarhoş Tanrıça Şiirleri - 4

yerdeydim

 gökteydim

 derinde ve

 dipteydim.

 bir tohumda

 bir yıldızda

 havada, toprakta,

 kuş kanadında.

 geldim dedin

 bildim.

 durduk ikimiz elele 

 hayatın kıyısında

 sonra atladık uçurumdan

 düşer dururuz hala...

Sarhoş Tanrıça Şiirleri - 3

güz yeli gibiydin

 çokça serin, bazen sıcak

 bin yaprağı dökerdin

 azacık üşüsem,

 istesem saklanmak.

 kapattım gözlerimi

 seni gördüm

 açınca gördüm seni

 nefesinle çağırdın

 ah kınalı yapıncak

 ahh seni...

Sarhoş Tanrıça Şiirleri - 2

yürüdüğüm yol değil

 başım üstü gök değil

 yorgunum ey hayat

 sar beni pamuğa

 yatır ay ışığına

 bin yıl sakla...

Sarhoş Tanrıça Şiirleri - 1

 aldım yanağından bir parça

 dudağının kıyısından,

 gömleğinin sol yanından,

 iki parmağının arasından bir parça...

 bandım şaraba

 döktüm ağzıma...

ÇALI DESTANI - 5

 sabah olur uyanırım, 

 uyanır dünya

 bir yasemin kokusu

 gelir musallat olur yakama

 tembel tembel gerinirim

 yasemin delirir

 tembel tembel esnerim

 yasemindir dinlemez

 biner rüzgârın atına

 gelir girer koynuma

Direndi Hayat

açtı gülüm

 kararmıştı gökyüzü oysa

 inadına yüzdü balık

 zıpladı dalga boyunca

 kararmıştı deniz oysa

 katrandı suyun yüzü

 inadına açtı çicek

 saldı kokusunu her yana

 oysa daha dün

 betona gömülmüştü toprak

 nerdeydi tohum

 nerdeydi yaprak...

 direndi hayat.

Yaşar Kemal

Ayıp değildir söylemesi çünkü suç benim değildir o yüzden söyleyeceğim Yaşar Kemal ve dolayısıyla İnce Memed’le geç tanıştım ben. Bırakın ilkokulu, ortaokulu lisede dahi okutmadılar, anlatmadılar, haberdar etmediler bizi o koca yazar, o güzel insandan.  Utancı bana ait değildir. Ancak Yaşar Kemal’le, İnce Memed’le tanıştığımda buna hazırdım. Onu söylemeliyim çünkü bunun önemli olduğunu düşünüyorum. Büyük yazarların büyük eserleriyle hazırlıksız olarak buluşmamalı çocuklar. Belki de onunla geç tanışmış olmam tam zamanında tanışmış olmam anlamına gelmektedir. Yaşar Kemal çevre tasvirleriyle büyüler insanı. Alır sizi ovaya götürür peryavşan kokusunu taa ciğerinizde duyarsınız. Alır sizi dağa götürür, zirvesine çıkarır, ödünüz patlar aşağı bakamazsınız. Yaşar Kemal anlatmaz size, yaşatır. Bir sarı çiğdem tarif eder ki o ne sarıdır öyle yarabbi, gözleriniz kamaşır ve asla görmediğiniz ama gönül gözüyle idrak ettiğiniz o sarıyı mümkünü yok bir daha unutamazsınız.

İnsana dair derin bilgiler veren ender romancılardandır Yaşar Kemal. O, romanlarında insanı ne yüceltir, ne küçültür ama onu olduğu gibi, tüm zayıflıkları ve gücüyle, tüm kusur ve güzellikleriyle, fedakârlık ve çıkarcılıklarıyla, yücelik ve alçaklıklarıyla, öylece çırılçıplak koyar önünüze. Ve siz o insanlarla, bu insanlık mevhumuyla, tüm bu hakikatle önce ne yapacağınızı şaşırırsınız. Kaçmak ister kaçamazsınız. Sindirmeniz için zamana ihtiyaç duyarsınız. Çünkü ancak ondan sonradır ki düşünceniz bir yere yönelir, yalpalamaktan, çatışmaktan, yinelenmekten azade olur ve kendi seyrini alır.

Sizi sizle yüzleştirir aslında romancı. Ama bütün bu söylediklerimden olumsuz, insanın kolunu kanadını kıran bir anlatım gelmesin sakın ola aklınıza. Tam tersine kâh sevinçten deliye dönerek, kâh kederden gebererek ama sadece on beş yirmi sayfa sonra sanki yeryüzündeki tüm güçleri kuşanmışçasına kendinizi her şeye hazır hissederek okur gidersiniz koca romanı.

Yaşar Kemal romanı okumak asla sadece okumak kavramıyla açıklanamaz. Yaşar Kemal romanlarında, özellikle İnce Memed’lerde iki faktörden birisiniz; Siz ve roman. Bir dünya siz, bir dünya roman. Kâh o size akar, kâh siz ona akarsınız. Bazen içleriniz, içerikleriniz karışır romanla, başınızı kitaptan alıp pencereden dışarı bakınca Anavarza ovasını, Yüreğir’i, Mesaryanın orta yerinde ya da Lefkoşa’nın ortasında bir apartman dairesinden Akdenizin mavi sularını görmeyi beklersiniz. Tam o anda, işte tam da görmeyi beklediğinizi göremediğiniz o “yokluk” anında olanlar olur. Değişirsiniz. İçinizde bir şey “çıt” diye kırılıverir. O kırıkla ne yapacağınız siz kalmıştır artık. Ve yolculuğunuzun geri kalanına.

“Kimi zaman Çukurova’ya bahar birdenbire iner. Çiçekler tomurcuklanır, kuşlar, arılar, böcekler, otlar birdenbire bastırır. Ilık güneş apaydınlık ortalığı doldurur. Kurdu kuşu, börtü böceği, yılanı karıncasıyla bütün yaratık yuvalarından dışarıya uğrayıp şaşkın, telaşlı, yeni, taze bir dünyaya kavuşmanın sevinci içinde yumuşacık toprakta gezinirler. Akdenizin üstünden yekinen, parça parça ak bulutlar, ovanın toprağına koyu, pul pul gölgelerini bırakarak Toros dağlarına giderler. Ve birdenbire, nereden geldiği belirsiz yağmurlar yağar. Ortalığı seller götürür. Sular taşar, yörelerine sapsarı milleri yayarak Akdenize deli bir hızla akarlar, mavi suyu kırmızıya boyarlar. Keskin mor kayalıkların aralarında, ışıltılı sarı çiğdem çiçekleri açar, sarvan kurmuş sarı çiğdemlerin bir ulu bahçesi olur dağlar. Ve bin bir çiçekle, kokuyla nennilenirler. Turaç sesleri gelir durmadan, kuytulardan, bucaklardan.”

Yaşar Kemal – İnce Memed 3

Yaşar Kemal’in en okunası romanları:

1-      İnce Memed – 1,2,3

2-       Dağın Öte Yüzü üçlemesi

1-Ortadirek

2-Yer Demir Gök Bakır

3- Ölmez Otu

      3- Akçasazın Ağaları

            1- Demirciler Çarşısı

            2- Yusufcuk Yusuf

      4-  Bir Bulut Kaynıyor

      5- Sarı Sıcak

      6- Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana

Usta’yı en iyi anlatan cümlelerinden bir seçki;

"Dağlar, insanlar ve hatta ölüm bile yorulduysa, şimdi en güzel şiir, barıştır." 

"Kendine güvendiğin için yalancı değilsin. Yalan dolan bilmediğin için yalan karşısında yenileceksin. Yalanın gücü doğrunun güçsüzlüğünden değildir. Yalanın geleneği var, senin doğrunun her gün yeniden yaratılması gerek. Her gün bir şafak çiçeği gibi yeniden açması gerek. Sen yenileceksin. Yenilmenin tadına varacaksın. Yenilmeyen doğru yenmiş sayılmaz. Doğru yenile, yenile öyle keskin bir hale gelmeli ki; Yüz bin yıl su altında yıkanmış, düzelmiş çakıl taşı gibi olmalı. "

"Her yıl bahar çiçeğe durduğunda, dünya nennilendiğinde, Ağrıdağının çobanları dört yandan gelirler, kepeneklerini gölün bakır toprağına atıp üstüne otururlar. Bin yıllık sevda toprağının üstüne otururlar. Tan yerleri ışırken kavallarını bellerinden çekip Ağrıdağının öfkesini, sevdasını çalarlar. Ve gün kavuşurken bir ak kuş gelir..."   

Ağrıdağı Efsanesi

"Benim için dünya bin çiçekli bir kültür bahçesidir; bir çiçeğin bile yok olmasını, dünya için büyük bir kayıp sayarım." 

"Şu dünyada her bir yaratığın tutunacak bir dalı var, insanın yok. Şu dünyada yalnız olan, kimsesiz, çaresiz olan yalnız be yalnız insandır. Herkesin, her şeyin yaşaması, ölümsüzlüğü var, insanın yok. Ağaç, kuş, otlar, böcekler, yılanlar çiyanlar, hiçbirisi, hiçbirisi yok olmuyor. Ama insan yok oluyor. Çünkü insan kendinde başlayıp kendinde bitiyor."    

Demirciler Çarşısı Cinayeti

"Şu insanlar, şu dünyada var oldukça her şeye akıl erdirecekler, kartalın uçuşuna, karıncanın yuvasına, ayın, günün doğuşuna, batışına, ölüme, kalıma, her şeye akıl sır erdirecekler. Karanlığa ışığa, her şeye, her şeye akıl erdirecekler, tek insanoğluna güçleri yetmeyecek. Onun sırrına ulaşamayacaklar."

Oldu Sonunda

gül olup açtım hava sıcak,

 boz bulanıktı ova

 tam solacaktım ki

 buz gibi bir yağmur başladı

 bir boran bir fırtına

 dilemiştim kış olsun,

 hayatla düş bir olsun

 bildim, oldu sonunda

Küçük Bir Kuştur Gövdem

küçük bir kuştur gövdem

 ruhum uzanır sonsuzluğa

 kanat çırparım duraksız

 kendi uçsuzluğumda

 ve gül olup açmak için

 konarım o çalıya...

Ateş İdim Su Oldum

kuş kondu sabahıma

 bir mektup bıraktı

 diğerleri gibiydi

 annemdi sanki,

 sanki çocuğum

 incecikti bilekleri

 dudakları titrek

 ve gözleri kederliydi

 satır satır okudum

 ateş idim su oldum

Bir Şey Düştü İçime

bir şey düştü içime

 apaydınlıktı, yıldız gibi

 bir deli rüzgar esti

 sanki biri üfledi

 kayboldu aydınlığım

 yıldızım kayıverdi

Hüzünbaz Bir Aşktı

güneşten bir huzme

 geldi düştü göğsüme

 dokundum

 sıcacıktı

 dokundum

 kucaktı

 dokundum

 kahkahayla karışık hüzünbaz bir aşktı.

Dedi Elbet Kavuşmak

dudağımın kenarında

 meraklı bir tebessüm

 vardım huzura

 aydedemin yanına

 dedim ışık, dedi med

 dedim gölge, dedi cezir

 dedim kanat

 dedi uçmak

 dedim yol

 dedi elbet kavuşmak...

Bir Sabah Uyansak

bir sabah uyansak

 bahar gelmiş olsa

 bütün dünya

 apak yağmurlarla yıkansa

 desek ki fena bir düştü 

 çok ağladık uykumuzda

 işte uyandık sabaha

Hâlâ Gülümsüyorsun Çocuk

hâlâ gülümsüyorsun çocuk

 senden korkulur

 hâlâ yumruğun havada

 hâlâ inat ediyorsun meydanda

 rengarenk giyiniyorsun

 ağız dolusu gülüyorsun

 ve sarılıp sevdiğine

 uluorta öpüşüyorsun

 kitap okuyorsun çocuk

 şiir yazıyorsun

 muktedirin kabusu oluyorsun

 hiç yorulmuyorsun çocuk

 öyle güzel, öyle korkutucusun

 hayat senden razı be çocuk

Şarkım İsyan Olur

yürür giderim ayak izlerim gömülür taşa,

 söylerim, şarkım isyan olur

 yükselir arşa

 hasretimdir ağlatan dağı taşı

 çalı seslenir ardımdan

 ki ışığımda dinlenir o güzel başı

Nefes Alıyorum

nefes alıyorum can

nefes alıyorum kan

nefes alıyorum kuş

nefes alıyorum ağaç

nefes alıyorum toprak

su alır beni içine

kalmaz orda dalar içime

Mutlaka Kalır

gün doğar

 doğsun

 gece iner üstüne

 insin

 bir taş atılır kuyuya

 dip derindir

 düşmesi uzun sürer

 sürsün

 çimlenecek bir tohum

 mutlaka kalır toprakta

Zamanın Beşiğinde

ateşi ilk tuttuğumda 

 elimi ilk yaktığımda

 uçurumun kenarından

 aşağı ilk baktığımda

 zalime dik durduğumda

 boynumu her vurduklarında

 zamanın beşiğinde

 sallanıp duruyorken

 sen çiy tanesi

 ben sabah güneşiydim

Yürüyordum Zamanyolunda

yürüyordum zamanyolunda

 içimde yeni bir şey vardı

 yürüyordu yanımsıra o da

 aydedeme rastladım,

 uzanıp ışığından aldım

 azacık...

ÇALI DESTANI - 3

yürüdüm dereyle yan yana

 uydurdum adımlarımı akışına

 coştuk bir sabah gün doğumunda

 uyuduk yeni ayın altında

 buhar olduk,

 bulut olduk,

 yağdık yeryüzüme

 yüzümmm, çalıya gömdüğüm

 ah be iki gözüm

İki Yol Açıldı

sabahtı

 iki yol açıldı

 biri yakın biri uzak

 iki yol açıldı

 biri su öteki toprak

 iki yol açıldı

 biri güz biri bahardı

 önce dağılıp sonra

 toplandılar

 bulut olup göğe ağdılar.

ÇALI DESTANI - 2

 sezdim gelmekte olanı

 kurşun gibi ağır

 katran gibi kara

 bildim olmakta olanı

 yangın gibi sessiz

 deprem gibi zamansız

 soyunup çırılçıplak

 vardım çalıya

 çıkardı kalbini

 yatırdı beni

 göğüs boşluğuna

ÇALI DESTANI - 1

 çatlamış topraktır çalı ki

 gömüp yüzümu bağrına

 kanarım suya

 ve dahi 

 çimlenmeyi bekleyen tohumdur toprağımda ki döker gözüm yaşını veririm can suyunu

Düşler Benim, Mucizeler de

gece gördüğüm düş sabah gerçek olur bazen, bilim adamları onaylasa da onaylamasa da... ve tesadüflere sığmayacak mucizeler yaşanır ki ispatlayamazlar laboratuvarlarında. hiç de olmaz umurumda. düşler benim, mucizeler de. ben zaten kendisiyim düşün de mucizenin de...

Tanrı ve Bilim Adamları

tanrıya daha çok inanırım bilim adamlarından ve bilim adamlarına daha az inanırım tanrıdan. kim bilir belki de zalime karşı mazlumun yanında duran, yüzüne vurmadan, başına çakmadan, kendi çizdiği kalıba girmeye zorlamadan sevebilen bir tanrı ihtimalini sevmiştir insan. kimi bulmuştur, bulamamıştır kimi. ama arayışın kendisi değil midir önemli olan. son kertede bulursun her neyi arıyorsan.

Işık

bastım yere yok idi

 geceye doğdum ışık idi

 bir kapıdan girip

 ötekinden çıktım

 sordum cümle aleme

 haberleri yok idi.

Babamdı Canımdı

tütün kokardı bağrı,

 ne zaman kahkaha atsa

 arkasından öksürmeye başlardı,

 kızardı, sert bakardı, 

 bazen sinir ederdi

 babamdı işte

 canımdı...

 özleyince canım sıkılıyor

 özleyince yüzüm bulutlanıyor

 özleyince... hasretinle kalıyorsun öylece.

Sevinç Kelebekleri

ne güzel gülüyorsun çocuk

sevincin kelebeklerden bir tren

geldi vurdu yüreğime

güller açtı içimde...

Sonsuz

gül yaprağından okurum

 dildamaktan,

 karanfil kıvrımından,

 cezardan.

 yazarım masallarımı suya

 su alır saklar sonsuza

 her gece dalmadan uykuya yoklarım

 sonsuz benim yastığımın altında.

Hakikat

yeraltına inerim

 gökyüzüne çıkarım

 yıldızlar konuşur benimle

 ister inanın ister inanmayın

 hakikat masallarda gizlidir

 gerçekler yalandır,

 kanmayın

Masal

gülde bir masal gizlidir

okurum satır satır 

yazarım geceye

gece alır saklar masalı

günü gelince masal bir sabah çiyi gibi ağar anaların yüreğine

çocuklarına anlatsınlar diye

Yitirilen Rüya

gülümsüyorduk

havada çiçek kokusu vardı

açıldı gerçeğin kapısı

ne çiçek kokusu

ne gülümseme kaldı

yitirdik rüyayı