31 Aralık 2013

Sert Toprak - 9


 Azacık dur başımda
 Sakın gitme bir yere
 Kal sadece yanımda
 Ben dalayım uykuya
 Yol alayım zamanda
 Sen yatır ört beni
 Pamuktan tarlalara
 Bir soluk uyuyayım
 Uyuyup canlanayım
 Döneceğim söz sana
 Gelecekten haberler
 Vereceğim ben sana

30 Aralık 2013

Sert Toprak - 8


 Toplayıp kendimi
 Ağaca dönüyorum
 Sızıp alnından 
 Derine iniyorum
 Yapışıp köklerine
 Kendime geliyorum

Sert Toprak - 7


 Acıksam da yiyemem
 Utanırım kendimden
 Yorgunum hem de çok
 Bin yıl kalkmasam yerimden
 Gene de dinlenemem
 Ellerim kanıyor
 Tırnaklarım etimde
 Sıkılı yumruklarım
 Hep öyle beklemekte
 Dikmişler gözlerini
 Dünyanın çocukları
 Bakıyorlar içime
 Yer yarılsa da girsem
 Saklansam taa dibine
 Beter bu çocukların 
 Bakışları kurşundan
 Delik deşik her yanım
 Tuz verin yarama 
 Tuz verin basayım

Sert Toprak - 6


 Eyy toprak ana
 Eyy dünyanın anası
 Eyy rahmin sahibi
 Eyy anası hayatın
 Heyy sen, Kadın
 Rahminde bekliyor
 Çocukları zamanın
 Acısını hayatın
 Dikenli bir taç gibi
 Taşıyorsun etinde
 Ve sabrediyorsun
 Karanlığın sonunda
 Doğacak güneş diye

Sert Toprak - 5


 Durmadan yürüyoruz
 Açık gözlerimiz
 Ancak görmüyoruz
 Ufuk yerinde değil
 Çoktan bastı karanlık
 Doğmayacak güneş yarın
 Eşikte alaca karanlık
 Keşke lal olsa bütün diller
 Ve çekilse dünyamızdan
 Uzak yakın tüm sesler
 O zaman kalkar perde
 Kalkar gözlerimizden
 Görürüz ki gelmişler
 Bekliyorlar eşikte
 Bütün kabuslarımız

Sert Toprak - 4


 Eyy insan gel insafa
 Bak tohum beklemekte
 Has toprağı altında
 Bak bir çocuk uyuyor
 Habersiz kötülükten
 Sıcacık yatağında
 Eyy insan zalim olma
 Tez dönesin bu yoldan
 Döşediğin bu asfalt
 Yediğin bunca et, ekmek
 Taş oluyor bilesin
 Cehennemin yoluna
 Aç üşürken binlercen
 Sen tok olduğun için
 Bu dünya kahır oldu
 Acı, maraz ve sızı
 Doldu cümle bedene
 Böylece yakalandık
 Sefil sıçanlar gibi
 Hepimiz de kansere

Sert Toprak - 3


 Bir düşte olsam keşke
 Sabah olsa uyansam
 Dönüp yüzüm güneşe
 Ahh ne fenaydı gece
 Kabus çöktü üstüme
 Sabah oldu uyandım
 Mis ambere boyandım
 İyiliğin kokusu
 Sardı dört bir yanımı
 Diyebilsem sevinçle
 Hayat güzel, yaşamak
 Ahh sevdayla tutuşmak
 İnsanca bir dünya için
 Varıp kendini yakmak

Sert Toprak - 2


 Bir çocuk beklemekte
 Anasının rahminde
 Dünyaya gelecekmiş
 Kavgasın verecekmiş
 Sonra tadıp hayatı
 Toprağa dönecekmiş
 Eyy çocuk yolcusun
 Değerlisin ol cevherden
 Çünkü insanoğlusun
 Yazık ki mahcubuz sana
 Yazık ki ihanet ettik dünyaya
 Yazık ki piçleştirdik türümüzü
 Alçaldık hayvanlardan
 Dahi daha aşağa

Sert Toprak - 1


 İncecik, dal gibi adamlar
 Kara, çukur gözleriyle baktılar
 Çorapsızdı ayakları
 Çimentolu potinleri
 Dondum kaldım öylece
 Yılbaşı hediyeleri elimde
 Utandım çok kendimden
 Yer yarılmadı ne yazık
 Batamadım dibine
 İncecikti acıları da
 İncecik diken gibi
 Saplandı yüreğime

Sert Toprak


Ipıslak gecelerimi
 Güneş kokan günlerimi
 Lal olmuş dillerimi
 Toplayıp geldim sana
 Sertti toprağın
 Taşlı, kayalı, kıraç
 Tütsülüydü bağrın
 Ama dikenli yamaç
 Yasladım yanağımı
 Bıraktım kanasın
 Böyle kan revan
 Ben sana aktım

25 Aralık 2013

Yıldızlar Da Sönmüştü


Kuş sürüsü havalandı aniden
Soğuk bir rüzgâr esti
Deldi geçti derimden
Karaydı rengi göğün
Yıldızlar da sönmüştü
Yürürken insanoğlu
Dizi üstü çökmüştü
Acıya kesti içim
Göz göz oldum delindim
Azacık nur için
Canımdan can verirdim

Yemin


And içmiştim gelirken
Söz vermiştim sözümden
Çıkarsam insanlığımdan
Etim kesin etimden



Su Olsam


Su duruyor yanımda
Şeffaf bir bardakta
Parmağımla dokunuyorum
Su parmağımın ucunda
Nerde başlar hayat
Nerde biter sonunda
Aksam bu su kadar kolay
Karışsam toprağa
Bir tohum bulsam
Ona can suyu olsam
Hayat ikna olur mu?
Kalmaya dünyada

Hayat Çekiliyor


Uyanıyorum gece yarılarında
Gözlerimde ağır mı ağır iki taş
Açamıyorum uyansam da
Bir kuş ötüyor dışarda
Duyuyorum
Bir çocuk dönüyor yatağında
Görüyorum
Bir ağaç kuruyor
Kuruyor usulca
Biliyorum
Hayat çekiliyor bizden
Terk ediliyoruz
Farkına varsak da
Varmasak da

Bölüyorum Kendimi


Bölüyorum kendimi
İkiye, üçe, beşe, bine
Tek tek soruyorum
Hepsime
Gülüş nedir
Ölüş nedir
Kahkaha
Sarılmak
Kucak, ninni, masal, aş, toprak
Yaşamak nedir yaşamak
Kimler aç, kimler tok
Neden bu kadar hoyrat
Çocuklar neden aç...
Susuyoruz
Hepsimiz...

Susuyoruz Hepsimiz


Oturuyorum kendimle
Çıt çıkmıyor bizden
Gözüm takılıyor
Vazoda bir dal
Kurumuş cemile
O da bize bakıyor
Bin tonu var pembesinin
Bu solmuş cemilenin
Peki neden, neden, neden
Neden hiç ekmeği yok
Sıcak çorbası eksik
Yatağı soğuk
Çocukların nicesinin

Yatağım Pür Diken


Uykularım kaçıyor
Yatağım pür diken
Kötülük kol geziyor
İnsandır... insanlık düşen
Eriyince buzları dünyanın
Soğudu yüreği insanın
Çocuklar diyorum
Aç, açıkta, hasta, üşümüş
Çocuklar diyorum
Yalnız, korkulu, erken büyümüş
Kötülük kol geziyor
Uykularım kaçıyor
Yatağım pür diken

Dışarıda Birileri Var


Dışarda birileri var
Uzakta
Yakında
Oralarda bir yerde
Ama soğukta
Ama aç
Ama hasta
Birileri hep var
Dışarda...
İşte o yüzden
Benim çok üşümem
O yüzden

İnmeli Dağlardan

İnmeli dağlardan 
Yerleşmeli ovaya
Bir ağaç bulmalı
Gölgesi serin
Yatmalı altına
Derin uykulara
Susmalı 
Öyle bir susmalı ki
Anadilini unutmalı
Ve ses-siz yaşamalı
O kadar ki
Yaşadığın unutulmalı
Duymamalı
Hiçbir şarkıyı
Hiçbir çağrıyı
Tını-sız kalmalı
Öyle bir olmalı ki
Ölmemeli
Ama hayat-sız kalmalı
Hayat da ben-siz
Bensiz kalmalı

Ahh Çocuk


Ahh çocuk
Ateş olup düştün içime
Nasıl nefes almalı şimdi
Nasıl portakal yemeli
Nasıl yatmalı şimdi
Nasıl uyumalı
Yarın sabah uyanacak 
Hevesi nasıl bulmalı
Ahh çocuk
Ateş olup düştün içime

23 Aralık 2013

HER YILBAŞININ MASALI

Pahalı elbiseler giymiş bir kadınla bir erkek kapıdan içeri girdiler. Tavanı balonlarla süslü salonda ayrılmış masaları onları bekliyordu.  Bütün masalar çiçeklerle süslenmiş, kadehler içkilerini bekliyordu.  Rimelliydi bütün kadınların gözleri ve istisnasız bütün dudaklarda ruj vardı. Meyveli sakız tadındaydı tüm rujlar.

Çok uzakta  değil, belki de yüz metre ileride iki minik kız çocuğu koyun koyuna yatıyordu. Kirli saçları bit kaynıyor,  gözleri çapaklı. Üşümekten morarmış cılız parmaklarında, uzamış, içleri kir dolu tırnakları kırmızı ojeyle boyalı. Yatakları kirli bir şilte. Kim bilir kaç çocuğun sidiği, kaç sarhoşun kusmuğu kurumuş üzerinde.

Varsıl kadınlar ve erkekler ve onların çocukları  sıcacık arabalarından inip sıcacık salonlara giriyorlar. Her yan ışıl ışıl yılbaşı süsleriyle donatılmış.  Çam ağaçları var görkemli, yapraklarının arasından renkli ışıklar saçan. Kadınların dudaklarındaki  gülücükler  nedendir bilinmez  gözlerine pek yansımamış. Erkeklerse kolları yanlarındaki kadının belinde, gözleriyse diğerlerinde.

Az ötede, o sefil evde, iki sıska kız çocuğu kendi nefeslerinden ısınmaya çalışıyorlar. Birazcık ısınsalar, belki çocuk yürekleri için bu bile yetecek, dayanamayıp birbirleriyle oynaşıp, kıkırdayacaklar.  Oysa gülmek yasak onların dünyasında. Hep yorgun, hep öfkeli babalar var, kızgın, hiddetini yatıştıracak  yer arayan abiler, anneler var. Kim bilir kaç tokadın, hangi acımasız dayağın davetiyesi  olur  o masum, çocukça kıkırdamalar.

Upuzun masalarda yüzlerce çeşit yiyecek. Birbirinden şık mumlar ve örtüler. En güzel yemekler, tatlılar ve meyveler. Aşçı en paralı misafirler için en pahalı yemeklerini hazırlamış.
Tabaklar kadınlardan bile süslü. Ve manikürlü, pedikürlü , beyaz  eller uzanır onlara. Biraz şundan biraz bundan. Çoğu belki  kalacak sonunda. Onca güzelim yiyecek çöpü boylayacak. Kimin umurunda.

Öbür yanda bir kadın, karnı burnunda. Tanrı bilir bu kaçıncı gebeliği, kaç tane ölmüş, kaçı yaşamakta. Bir tencere kaynıyor ocağın üzerinde. Kötü bir koku yağlı buharıyla birlikte yayılmakta her yana.  Portatif televizyon, komodinden bozma bir  masanın üzerinde sosyetenin yılbaşı partisini gösteriyor.  Adam açmış ufak rakıyı, bir kutu yoğurt, birkaç dilim de elma saat on ikiyi bekliyor. Herkes gibi o da saat on ikiyi bekliyor. Yazgısını değiştirecek sihirli değneği bekler gibi.

İçkiler su gibi akmakta lüks otelin balo salonunda. Orkestra en güzel parçaları çalmakta. Kadehler bir biri ardına kalkıyor yeni gelen yılı karşılamak için. Herkesin ve her şeyin şerefine içiliyor.  En çok  “Mutluluğumuza” sözcükleri dökülüyor dudaklardan. Kafalar hafifçe dumanlanırken, sigaralar daha derin çekilip daha az üflenmeye başlıyor.  Sonra süslü çamlara, noel ağaçlarına yakışır bir adam giriyor kapıdan. Noel Baba! Ne kadar da mutlanıyor herkes. Bütün eller havada.   Noel baba  “hayal” satıyor. Herkesin kendi hayalini gene kendine. Noel Baba kılığında bir adam, bembeyaz sakalı ve kırmızı paltosuyla bir başka dünyanın sevincini getiriyor bizim buralara. Ne zamandan beridir, unuttum.  Elini daldırdıkça torbasına, çukulatalı şekerler çıkarıyor. Çocuklar kapış kapış, çocuklar mutlu, çocuklar sevinçli, çocuklar sıcacık, çocuklar güvende...çocuklar......

Yüz metre ileride, sidikli şiltelerinde uykunun yanıltıcı sıcaklığına yuvarlanan iki sıska kız . Kendileri gibi kirli, gövdeleri gibi hasta, yaşamları gibi acı düşlere dalıyorlar. Düşlerinin acılığından mıdır yoksa nasırlı, hoyrat ellerin bıktırıcı, kanatıcı dokunuşlarından mıdır  bilinmez  sık sık bölünür uykuları.   Karanlık düşlerinden karanlık gecelere, ürkütücü sabahlardan acı sarısı gündüzlere akar durur yaşamları. Hangisi düş hangisi gerçek. Ne bilsin bu sabiler.  Düşler kâbuslara, yalanlar gerçeklere, çocuklar büyüklere karışmıştır onların dünyasında.  Çocuklar kadın, babalar erkektir.

Saat tam on iki de noel baba kılığında bir erkekten sonra “seks ana”  kılığında bir kadın adım attı  salona.  Noel baba herkese kendi düşünü satıyordu bedavadan. Dansöz ise birer parça tahrik, birer parça yatak odası fantazisi dağıttı  “şirketten”. Daha fazlası masaya çıkaranın ve parayı bastıranındı.

Ertesi sabah varsıllarla yoksullar gene aynı dünyaya uyandılar.  Hiçbir noel baba sidik kokan mahallelere uğramamış, sıska, hasta, aç çocuklara çukulata, şeker, oyuncak dağıtmamıştı. Bir gece önce varsıl, yoksul herkesin mazareti vardı umut için, ne de olsa yeni yıl gelecekti. Şimdi o da yoktu. Yeni yıl gelmemişti sanki, eski yıl gitmemişti. Çünkü her şey ayniydi.


Tijen Zeybek
31/12/2001  


BEN KIZIL/SİYAH BİR DÜŞ YARASIYDIM

 Serin serin örtündü gecenin örtüsünü o sevgili ova üzerine. Yalnızlığın ve acıtıcı kalabalığın inme indiren parıltısı suçlu suçlu baktılar. Mor dağlar gündüz düşlerinden gece düşlerine kayarken usulcacık “çıt” “çıt” diye sesler çıkardılar.  Bir kuş sürüsü pırr diye havalandı Efkaliptonun kollarından.  Kanat kanata uçup geldiler gecenin içinden, kanat kanata kondular penceremin pervazına. Küçük, siyah incilere benziyordu gözleri ve bakışlardan haberler saldılar bana. Oysa pencereler kapalı bense derin uykudaydım o sıra. Oysa gecenin bir yarısıydı ve ben kızıl/siyah bir düş yarasıydım.  Hüzün hüzün baktı kuşlar, derin derin baktı kuşlar, esir esir baktı kuşlar...düşümü ürkütüp kaçırdı kuşlar.  Yüzüm ağrıyordu düşsüz uykularda oysa, izler buluyordum üzerimde, işaretler; ürküp alelacele kaçan düşlerden kalma. Bir yarım uykuya, bir yarım uyanıklığa açıyordu gözlerini, bir yarım düşlere bir yarım gerçeğe akıyordu kesintisiz ve biri diğerine yenilmiyordu asla.  Siyah inciden gözlerinden kederli bakışlar düşürdüler üzerime, hüzünlü bakışlarından tuzlu gözyaşları damlattılar soğuk soğuk tenime de doğrulup oturdum yerimde. Doğrulup oturdum kendi çıplaklığına bir türlü alışamayan sevgili ovamın yamacına.

Ben uyanınca uyandı ay da, uyandı ful da, uyandı asma da.  Asma kadın çabucak çıkardı memelerini yapraklarının arasından ve emzirmeye durdu arsız üzümlerini ay ışığında.  Mesarya Trodos’tan bir örtü çekip saklamak istedi çıplak gövdesini. Uzun bej tenli kolunu uzatıp sedir ağaçlarının yapraklarından elma kokulu bir yorgan çekti üzerine. Utangaç bir kadının ki gibi rahat etti içi.  Sessizce içini çekti...gülümsedi. Gülümsedim ben de uykulu gözlerle. Bir Meltem esti birden, ılık bir nefes Mesarya’nın kuytularında biten gecetütenlerin kokusunu getirdi.  Küçükbeleng Büyükbelenge sokuldu ürpererek, içi titredi gecenin, çiğ düştü ota ocağa, yarı mahcup bir arzuyla kalkıp inen sevdalı bir göğüs gibi sarsıldı bütün ova. Mesarya hüzünlü gözlerini dikip yüzüme “Beyaz zambağı koklayıp İsa’ya gebe kalan Meryem”bakışlarıyla baktı bana. Oysa biliyordum ki bal gibi sevişgendi o da. Hatta aynıydı Aşk Tanrıçası Afroditi doğuran topraklarla.  Afrodit’i doğuran toprakana gövdesini örtmüştü mavi sularla, Mesarya ise Trodos’tan gelen elma kokulu yorganla. 

Meltem kulaklarıma doldurdu masum bakışlı, mahzun bakışlı ovamın sesini; dedi ki: Hadi, anlat bana, dök içini.  Bir yandan da elma kokulu örtüsünden dışarı çıkarıp bej tenli, ayva tüylü minik ayağını, karıştırmaya durdu parmak aralarının pespembe boşluğunu. Gülümsedi tatlı tatlı. Gülümsedim ben de, hem gerçekte  hem düşümde. Dizlerimi çekip göğsüme, doladım kollarımı kendi gövdeme ve dökeyim içimi dedim, dökeyim derdimi, ne kadar birikmiş kahır varsa içimde bırakayım o sevgili ovanın böğrüne. Ovadır o, kaldırır, kocamandır kucağı sığdırır, kurduna yedirir, kuşuna yedirir, dertler ona vız gelir.

Dinle Asma, Alıç, Zeytin, dinle. Dinle Efkalipto, Süpürgeotu, Kırlangıç, Yabangüvercini sen de. Dinle Çaltılı Ova, Mağaralı Kıraç, Büyükbeleng, Dutlu Akar. Sen de dinle Karadut, Kırmızıgül, Elma, Kış ve Oklu Kirpiklerinin altından esmer esmer bakan bay Hüzünlügöz, dinle. Anasının yaptığı bittayla kıçını silip Tanrı tarafından taşa döndürülen Analı Kızlı, sen de dinle. Aşk tütsüsü Gecetüten, kadınların memelerini süsleyen Ful, arsız ve dikenli Çatırez sen de dinle, dinleyin hepiniz.

Dur Meltem, esme. Bekle biraz, biriktir sözcüklerimi, doldur kocaman ağzına ve sonra üfle, uçur onları. Limasol’a, Larnaka’ya, Baf’a.  Trodos’a Omorfo’ya, Eğlence’ye, Beşparmağa.
Durduramaz seni hiçbir şey, sakın sınır tanıma. Üfür Avustsralya’ya, çocukluk arkadaşlarıma götür, Londra’ya Kanada’ya fotoğraflarımda tebessümlerini bırakıp da giden  dostlarıma. Var gücümle bağırdığım halde sesimi bir türlü ulaştıramadığım elleri Lefkoşa’lı adama.  Aman Meltem, babacığımı unutma.

Ve dedim ki; gece özlem, gündüz çaresizlik büyütüyorum içimde.  Bütün kapılar kapalı ve bir yabancı gibi duruyorum ben eşikte.  Eşikte duruyorum ve söylenmesi yasak sihirli sözcüklerden tohumlar ekiyorum yüreğime. Bu tohumlar büyüyüp,  küçük kızım, olmasına izin verilmeyen o çukur çeneli prematüre oluyor, hep peşimden geliyor. Bu tohumlar büyüyüp  “O ölü kırlangıç” oluyor ve duruyor halâ merdivenlerde. Bu tohumlar Mavi Kitapların sayfaları arasından fırlayıp ellerime batan vavi  çuvaldızlara dönüşüyorlar.  Kanıyor ellerim. Bu tohumlar, bir türlü bütün olamayan  yurdumun, “gündüz hallerinden gece halleri belli” yarım hayatlı insanları gibi mecalsiz, itirazsız ama kıskanç ve biriktirici. Bu tohumlar bu adanın Güney’i kadar yakın bana ve Kuzey’i kadar uzak.  Hangi zehirli çiçeklerin ya da hangi pembe/beyaz güllerin olduğunu bilemediğim tohumlar biriktiriyorum içimde. Söylenemeyen sözcüklerden, yazılamayan öfkelerden, dillendirilemeyen gerçeklerden olma,  pişmanlıklardan, keşkelerden, kapanmayan, kapatılamayan yaralardan doğma bu tohumlar. İçimde dağlarca tohumlar ve kilometrelerce ekilmedik tarlaların bir türlü dolduramadığım boşlukları var. Nadas tarlalar gibi içim,  üzümlü asmalar gibi içim, bazen çok şey bazen de hiç’im.

İşte her şeyi söyledim. Gidin artık kuşlar, düşlerimi kaçırmayın.  Yüzüm ağrıyor düşsüz uykulardan sonra, üzerimde izler buluyorum, tuhaf işaretler, apansız ürküp kaçan düşlerden kalma. Düşsüz uykular iyi gelmez bana, ama iyi gelir yazıya. Yarım kalan ne aşklar ne de düşler yaramaz bana ama iyi gelir onlar da yazıya.

Tijen Zeybek

20/06/02

AMMAN AVCI VURMA BENİ!

Şimdi ben çok gülüyorum bu avcıların haline. Durup durup gülüyorum. Bu geniş kesim, bu avdan kalabalık  avvv+cı kesimi daha ilk haftada bütün kuşları ve tavşanları bitirdiler. Öyle çoktular ve o kadar çok ateş ettiler ki sadece kümeslerdeki tavuklar kurtuldu ellerinden. İkinci hafta,yakınlarında, civarlarında, ötelerinde, berilerinde bulunan avcı arkadaşlarını vurmaya başladılar.  Avın ertesi günkü gazete manşetleri ava giderken avlananlarla doluydu.  Üçüncü hafta bu av meselesi iyice absürd bir hal almaya başladı.  Avcı vurmak kuş vurmaya benzemediğinden herhalde yeterince zevkli bulunmamış olacaktı ki, ağacın burnunda zeytin toplarken avlanan kadınlar görülmeye başlandı kargılık çengellerinde.  Necip memleketimizde AVVV olayı bu anlama geliyor. AVVV+CI  ise menzilde kıpırdayan her şeye ateş eden “errrkek” demek. Trans halinde, vurmaya, ateş etmeye programlanmış, neredeyse refleks tepkilerle çevresinde hareket halinde olan her şeye atış SERBEST!

Pazarları balkona çıkmaya korkuyorum ben. Dama çıkıp çamaşır asmaktansa ödüm patlıyor. Bir düşünsenize bu av deliliğinin hüküm sürdüğü zamanlardan bir pazartesi, gazetelerin baş sayfasında ben: “Tijen Zeybek isimli talihsiz kadın, Pazar Pazar, Pazar ayinini yerine getirir, annelik ve kadınlık görevlerinin en hasını kutsal kutsal ifa ederken, yani damda çamaşır asarken, dikkatsiz bir avcı tarafından vurularak öldürüldü.” Böyle komik bir ölümde ölmeyi kim ister. Bu, ölümün ciddiyetine dahi sekte vurma derecesinde komik yani.  Başıma böyle bir şey gelecek olsa ölürken gülerim herhalde.  Bilimum hakları cansiperane savunan ben, çiçeklerin ötanazi hakkını bile teslim eden, Lafargue’nin “Tembellik Hakkı”nı sonuna kadar, fikir beyanını dibine kadar,  rüküşlük ve salaşlık hakkını kullanmayı sonsuza kadar destekleyen ben  gün gelip “damda çamaşır asarken avlanmama hakkı”diye bir yenisini de listeme ekleyeceğimi hiç düşünmemiştim.  En sonunda bu da oldu bu topraklarda. 

İşte avcılarla ilgili halet-i ruhiyem bu minvalde bu aralar. Bu işin ucu o kadar kaçtı ki gülmekten kızmaya fırsat bulamıyorum. Yazıya dökerken de gülüyorum. Tam bu anda Filiz Naldöven geliyor. Yaz yaz, diyor. “Üstelik bir de kadın vurmuş bunlar.”diyor. Başlık da onun fikri ve bu yüzden ben bu yazıyı Filiz’e ithaf ediyorum. Bu arada (Filiz yanımdan ayrıldıktan sonra) gazetede bir yazı dikkatimi çekiyor. Başlık “Kadın cinsinin üstünlüğü”. Vallayi benim böyle bir iddiam yok(tu). Ben hep eşitlik eşitlik diyor(d)um. Oysa dünya basınında patlamış bu bilimsel haber.  Daha doğrusu haberler: 1. Çocukların zekâ düzeyinin belirlenmesinde babanın hiçbir rolünün olmadığı anlaşılmış. Zekâ kadınların ‘X’ kromozomundan geçiyormuş. 2. Erkeklerin annelerinden zekâ geni alırken zorlandıkları, genel olarak kadınların erkeklerden daha zeki oldukları ortaya çıkmış. 3. “Erkeklerin soyu kuruyacakmış. Evrim o yönde ilerliyormuş.” Ve son bir tane daha; İran’da yapılan üniversiteye giriş sınavında başarılı olan 195 bin öğrenciden 122 bini kızmış.

Eh dünyanın halini gördükçe zaten kuşkulanıyordum. W. Buş’un IQ su da, yaptıkları da ortada. Diğer yanda Saddam, Şaron, Putin. Geçmişten Hitler vb. Ondan soonacıma bir de İbrahim Tatlıses var tepemizde. E cennet vatanımızdada ise cinsiyeti olmayan “sevgililer gününde” bakanlığına bağlı tüm kadınlara kırmızı karanfil hediye eden müdürler, gazete ilânıyla seçmenlerinin sevgililer gününü kutlayan belediye başkanları örnekleri mevcut.

Avcılar ve avlarındaki “tür” çeşitliliğine birşeycikler demiyorum artık. Bakın bugün Cumartesi yarın Pazar.  Ve uyarıyorum, zaman aleyhinize çalışıyor ey errkekler!. Soyunuz tükenecekmiş, ben bir şey demiyorum bilim adamları diyor. Ayrıca sizin türe gene sizin türden, Radikal yazarı Türker Alkan “Cinsi zaif” diyor.  Bizeyse biliyorsunuz “Cinsi lâtif” diyorlar, bilim adamları, dünyalılar...


Tijen Zeybek
14/11/02





Affedilmeyi Beklemiyorum


Dünyanın bu yeni haline alışmamız çok zor olacak. Nereden baksanız tekinsiz bir yer oldu yerküre. Artık mevsimler bildiğimiz gibi değil. Hani, ilkokuldan itibaren renkli resimlerle bize bellettikleri o tanıdık dünyada yaşamıyoruz artık. Birisi yeşil yapraklı, bir diğeri sarı, öteki çiçekli ya da dalları alabildiğine karlı o ağaç resimleri kaybedilmiş bir cennetin belleğimizde eninde sonunda silikleşmeye mahkûm anıları gibi. Nasıl alışacağız? Bizi evimizde hissettiren, güvende olduğumuzun belirtisi o canım rutinler kaybolup gitti işe. Mevsimler... Ben çocukken, yani ilkokuldayken ağaçlardan söz eden şarkılarımız vardı. Meselâ bir tanesi şöyleydi; (Melodisi hâlâ aklımda ve hâlâ kendimi kötü hissettiğim anlarda bağıra çağıra söylerim bu şarkıyı. Bana hep iyi gelmiştir)

Kestane, gürgen, palamut
Altı yaprak üstü bulut
Gel sen burada derdi unut
Orman ne güzel ne güzel.
Gel sen burada derdi unut
Orman ne güzel ne güzel.

Ağaçlardan dostlar edinmeyi öğrenirdik böylece. Ağaçlardan dünyayı, yaşamı ve canlılığın nasıl da farklı formlarda ama birbirine bağlı ve yüce bir şey olduğunu anlardık… Anlardık hakikaten. Belki de anlamaktan ziyade bir sezişti bu. Evet, evet, sezgisel bir şeydi. Güzel bir şeydi. Ağacı sevince bir kere hayvanı sevmemek olmazdı. Çünkü kitabımızdaki kiraz ya da elma ağaçlarının dallarında hep sevimli tırtıllar olurdu. Ağaçtaki en güzel elmayı kemirirken bile alabildiğine sevilesi, alabildiğine muziptiler. Sonra ceviz ve kestane ağaçlarına dadanan sincaplar olurdu mutlaka. Okuduğumuz hikâye kitapları onlarla doluydu. Ülkemizde hiç kestane ağacı, hiç sincap olmasa da onlar kitaplarımızdan hayatımıza, oradan da düşlerimize girerlerdi. İnanması zor ama okul yapardı bunu. Bizim zamanımızdaki okullar böyleydi. Okuduğum hikâye kitaplarından birinin adını hâlâ hatırlarım: “Saka Kuşunun Hikâyesi”. Hikâyeyi pek hatırlamıyorum doğrusu. Ama bu ismi hatırlamak bile içimin sıcacık olmasına yetiyor. Şimdi çocukların okuduğu hikâyeler onların içini böyle sıcacık yapıyor mu? Hiç sanmıyorum. Zaten onlar okumaktan ziyade seyrediyorlar. Ve seyrettikleri de bizim zamanımızın çizgi filmlerine hiç benzemiyor.

Heidi’yi seyrederek büyüyen çocuklarla, Yu-Gi-Oh seyrederek büyüyen çocukların iç dünyası aynı olabilir mi? Elbette hayır. Nasıl olsun ki?  Bütün kahramanları öfke içinde, kavga için yanıp tutuşan, hırsın karanlık girdaplarına kapılmış çocuklar şiddetten başka ne gösterebilirler ki. “Öfke baldan tatlıdır” diye boşuna dememiş atalarımız. Ya öyledir. Bu yüzden ender bulunur demokrat, kibar, güzel insanlar, aydınlar içi dışı nefretle kuşanmış, dediğim dedik, küfrü marifet sayan kişilerle ekranlar karşısında tartışmaya durduklarında hep unuttukları, hesaba katmadıkları o şiddetin kurbanı oluyorlar ve masadan yenik ayrılmaktan kurtulamıyorlar. Ekranlardan seyredenlere düşen de en hafifinden çaresizlik ya da umutsuzluk oluyor. Çocuklarınsa neredeyse seçeneği yok. Ve onlar artık bizim sahip olduğumuz bir geçmişe de sahip olmadan büyüyorlar. Bahçeli evde büyüyen bir insan daha sonra apartmanda yaşamak zorunda kalsa da o bahçenin ve bahçeli bir evin hayalini hep kurar. Ama beton blokların içinde doğup, orada büyümüş bir çocuk bilmediği bir bahçeyi, tatmadığı başka türlü bir hayatı nasıl özleyebilir, nasıl isteyebilir ki?

Onları ağaçlarla, çiçeklerle, bahçelerle, hayvanlarla tekrar tanıştırmamız gerek. Ama nasıl? Ve korkarım geç kaldık. Tanıştırabilsek… Hiç olmazsa sarılacak bir umutları, nasıl bir dünyanın insan ruhu için iyi olduğuna dair bir bilinçleri olacak. Tanıştırabilsek…Ağaçsız, ormansız, mevsimsiz bir dünyanın nasıl çorak olduğunu görecekler. Onları, çocukları bunlardan haberdar etmeden böylesi bir dünyada ve böylesi beter bir gelecekle nasıl baş başa bırakabileceğiz? Çekip giderken arkamızda ne bıraktığımıza ne zaman bakacağız? Karnımızı doyurmaktan vazgeçip tükettiğimizin farkına ne zaman varacağız. Ekranlarda karşımıza geçip “Bir ailenin yıllık et tüketimi…” vb cümleler kuranların sadece ekonomistler olduklarını ve aslında ekonomi denen şeyin insan hayatındaki hakiki ihtiyaçlarla hiç ilişkisi olmayan, kapitalizmin ihtiyaçları için icat edilmiş ve kendi dilini bize bizim dilimizmiş gibi yutturmayı başarmış, yapay bir sistem olduğunu ne zaman anlayacağız? En çok çiçeğin “anneler günü”, “kadınlar günü”, "öğretmenler günü" ya da “sevgililer günü”nde satıldığını biliyoruz. Böylesi günlerin kutlanmaya başlama süreci son derece insani ve masum olsa da artık çoktan  kapitalist düzenin dümen suyunda tamamen ticari bir eyleme dönüştürülmüş oldukları gerçeğine ne zaman uyanacağız. Ve ne zaman sevinçlerimizi, müjdelerimizi, bayramlarımızı ticari çarkın dişlileri arasına kurban vermeden, onların bu duygularımızı paraya çevirmelerine müsaade etmeden yaşamayı düşüneceğiz? Korkarım giderek her şey için geç kalıyoruz.

Restoranlarda tabakların gittikçe büyüdüğünün farkında mısınız? Bir zamanlar ABD’ye özgü olan o devasa tabaklar gene ABD kaynaklı zincir yemek şirketleri aracılığıyla tüm dünyaya yayılıyor. Elbette obezite de. Yaşam şeklimiz tam bir deli gömleği halinde biçilip bize giydiriliyor. Sonra içinden çıkamıyoruz.

Ünlü tekstil firmaları tek tek açıklamaya başladılar. Kışlık üretimlerinden paltoyu, ceketi çıkarmışlar. Atkıyı ve eldiveni de elbette. Üşümek diye bir kavramı bilmeyen nesillerin yaşayacağı bir dünya tahayyül edebiliyor musunuz? Ya yağmurlar? Yağmur denince kimsenin aklına şemsiye, romantizm, bir bardak sıcacık çayın gelmeyeceğini, yağmur deyince sadece su baskınları ve selin akla geleceğini yani yağmurun tek çağrıştırdığı şeyin felâket olduğu bir dünya, bir hayat tahayyül edebiliyor musunuz? 

Ve bizim çocuklarımız karın nasıl bir şey olduğunu hiç bilmeyecekler. Karlı bir ormanı seyretmenin insanda uyandırdığı o masalsı bir dünyada yaşıyor olma duygusundan bihaber yaşayacaklar.  Bir salkım üzümü asmasından koparıp yemenin tadını,  inciri sabah çiğinde toplamanın ve bir parça hellimle ekmeğe katık etmenin ne demek olduğunu da… Küçücük bir fidancığı toprağa dikmenin, ona can suyunu verip büyümesini sabırla beklemenin, lâpsananın, cınaranın, gavullanın… Hatta üşüyüp birbirine sokulmanın ne demek olduğunu bilemeyecekler. İnsanın arabayla seyrederken arpa tarlalarının içinde yetişen hanımellerinin pembe/mor davetine dayanamayıp, apansız durup kucak dolusu çiçekle eve döndüğü zamanların –bizim zamanlarımızın- hakikaten yaşandığını bilemeyecekler…

Tıpkı mahremiyeti, sonradan adına sadakat dedikleri ama aslında birlikte yaşadığın insana emek vermek, değer vermek demek olan hakiki beraberlikleri bilmeyecekleri gibi. Ben böylesi bir dünyada yaşamak istemiyorum.  

(Ve böylesi bir dünyada böylesi bir gelecek ile seni baş başa bırakacak olduğum için de özür diliyorum çocuğum… özür diliyorum ancak affedilmeyi beklemiyorum).





Evimizin Faşistleri

İnsani arzuları ve düşleri ortaya çıkaran bir etkinlik yerine faşizan arzuları kaşıyan, bu dehşet programlarına karşı kendimizi nasıl koruyacağız? Dibe vurmayı bekleyen varsa çok yanılır. Düşmenin sonu yoktur… çünkü dip diye bir yer yoktur…

Şişman insanları günümüz dünyasında asla kabul görmeyen beden ölçüleriyle dans ettirip seyircilerini eğlendiren, konuşma engellileri, tikleri olanları çeşitli bedensel sorunları nedeniyle onların hayatlarını zorlaştıran bu özelliklerini reyting artıran faktörler olarak görüp insanın acımasız yanına çerez olarak sunanları, insanların fiziksel özellikleriyle “yastık suratlı”, “bodur”, “at suratlı” vb ifadelerle toplum önünde aşağılayanları, konuşmak isteyen sözde stüdyo konuğu genç kıza “sen git de önce şu dişlerini yaptır” diyerek ağzını kameralara doğru açmaya zorlayarak ruhlarına sinmiş faşist eğilimlerin su yüzüne çıkmış halini, apaçık bir patolojiyi program formatı diye yutturanları avuçlarımızı patlatırcasına alkışladığımız sürece Hitler’i ve onun yüz binlerce insanın gaz odalarında öldürülmesine yol açan “ari ırk” tutkusunu nasıl kınayabiliriz?

Sefil bir mutfak eşyası için fiziğinden sömürebileceği, fütursuzca aşağılayıp alay edebileceği muhtaç insanları konuk diye seçerek, yaşlarına başlarına bakmaksızın bir parça hali için onlara “muhterem “seyirciler” önünde takla attıranları bize alkışlatan, böylesine insan onurunu ayaklar altına alan tutumlar karşısında ağlamamız, utançtan yerin dibine girmemiz gerekirken, bizi güldüren ne mene bir duygusal deformasyondur hiç kimse merak etmiyor mu?

“Olağan” durumlar evimizin içinde hüküm süren bu estetik faşizmi ve böylesi faşizan eğilimlerini televizyon programları sayesinde tatmin edip bu yolla kazandığı paraya da meşruiyet kazandıranları, bu düpedüz hastalıklı eylemi meslek, hatta sanat diye yutturanları bağrımıza bastığımız, bunu gayet “olağan” saydığımız sürece olağandışı durumları bahane ederek ya da onları bizzat yaratarak faşist emellerine yol açanları diğerlerinden nasıl ayırt edeceğiz? Onları ne zaman, hangi ahlaki, insani ya da etik sınırı yerle bir ettikten sonra durdurabileceğiz? Ya da durdurabilecek miyiz? Seyirci eşliğinde ve seyirci onayıyla gerçekleşen bu “kusurlu” insanların parça parça edilişi size roma imparatorluğu döneminde krallara hazırlanan arena eğlencelerini hatırlatmıyor mu?

Ya çocuklar? Çocuklarımız… ekran karşısında bir çift gözlük, bir şişe parfüm için yapmadığı kalmayan yaşlı başlı kadınları, kendini perdenin arkasındakine beğendirerek armağanlara ulaşmak için yerlere diz çöküp, pırasa, patlıcan ve program sunucusunun odipal, libidal sorunlarına iyi bir referans olan, bel altı imaları eşliğinde “kendini elletenleri” ve onları bu tutum ve davranışlarından dolayı şehvetten kendini kaybetmiş bir vaziyette, coşkuyla alkışlayanları görerek büyüyen çocuklar evde, işyerinde, sokakta karşılaştıkları tacizcilerine karşı ne hissedecekler? Onlara karşı mı duracaklar, yoksa bunun maddi karşılığı olduğu sürece kabul edilebilir bir şey olduğuna kanaat getirip boyun mu eğecekler? Hepimiz aklımızı mı kaçırdık, yoksa topluca hipnoz altında mıyız?

İnsanların eline mikrofonu tutuşturup şarkı söyletirken kendi bir köşeye çekilip, yere çömelerek yüzünü gözünü buruşturarak ıkınma iğrençliğini sergileyen memedali beyleri komik buluyorsak tuvalette kendi kendimizle baş başa kalınca niye kahkahalar atmıyoruz söyler misiniz?

İnsani arzuları ve düşleri ortaya çıkaran bir etkinlik yerine faşizan arzuları kaşıyan, bunu normalleştiren, sıradan hayatın içinde buna geniş, oldukça geniş bir yer açarak onları durmaksızın alkışlatan, hayatımızın, taa evimizin içine sokarak olağanlaştıran bu dehşet programlarına karşı kendimizi nasıl koruyacağız? Dibe vurmayı bekleyen varsa çok yanılır. Düşmenin sonu yoktur… Çünkü dip diye bir yer yoktur. İnsanın trajedisi buradadır işte.


radikal 2, 05 şubat 2005

Andolsun ki...





                                                          Andolsun ki rahimde narım
                                                     tanelerim dizili, yüreğimde saklarım
                                                               mühürlüyüm ezelden
                                                                sen beni açamazsın
                                                                   ateş olsan alazlı
                                                                 güneş olsan sevdalı
                                                                sen beni yakamazsın

Kendini İnkâr

  


Kendi varlığını inkâr ciddi bir rahatsızlıktır. Bilim jargonunda buna durumun şiddetine göre yabancılaşma, paranoya, şizofreni vs denir. Ancak zamanımızda gittikçe yaygınlaşan bu rahatsızlık artık neredeyse bir "normalliğe" işaret olarak kabul görmektedir.

  Hazin. Kendinize bakın, yaşadığınız yere, oturduğunuz eve, uyuduğunuz yatağa, kullandığınız arabaya. Bunlara bakmayı başarıyorsanız sonra izlediğiniz filmlere bakın, dizilere, okuduklarınıza ve en son da söylediklerinize ve yazdıklarınıza. İlk iki aşamadan önce yazıyorsanız başınız ciddi belada demektir. Henüz yok olmadınız ama kendinizi yok sayıyorsunuz. Burdan dönmek bir hayli zordur. Gene de çabalayın. Başarırsanız en baştan başlayın. Başaramamanız yok olmanızdır ki artık sizi kendiniz bile kurtaramazsınız. Küllerinden doğan anka olmak her baba yiğidin harcı değil.
  
Üzgünüm. 

22 Aralık 2013

Mmmmm Şiirleri - 7


 Gelincik tarlası avuçlarında
 Kapımı çaldığında
 Soyunuktum giyindim
 Giyiniktim soyundum
 Ölmeliydim ölmedim
 Kalbim durmuştu oysa

Mmmmm Şiirleri - 6


 Bir su geçer 
 içimden
 Kıyısında 
 duran ben
 Gül açılır
 Dalında
 Yaprağında
 Rengi ben
 Öp beni eyy sevgili
 Değsin dilin dilime
 Nar olsa tam bu demde
 Gör bak nasıl yarılır
 Taneleri dağılır

Yusufcuk - 9


 Kim gelirse gelsin 
 Açıktır kapım
 Ateş gelirse suyum
 Su gelirse ateş
 Yakarsa sıcak
 Bir öbek gölge
 Soğuksa gölgeler
 Bir tutam güneş
 Susarsan içersin
 Suyun olurum
 Korkma acıkırsan
 Lokman olurum
 Ama hainsen
 Ya da alçak
 Ama münkirsen
 Ya da yavşak
 Ama korkaksan
 Ya da yüreksiz
 Uğrama kapıma
 Yerin yoktur bilesin
 Ezeldendir seninle
 Ebede sürer kavgam
 Bilesin

Yusufcuk - 8


 Sabahtır 
 Coşarsın
 Bahardır dünya
 Koşar oynarsın
 Yükselir güneş
 Durur tepede
 Ortasındasın arzın
 Aklında Dante
 Akşam iner usulca
 Gölgeler uzar hızla
 Arz büyük
 Zaman sonsuz
 Nihayet anlarsın...
 Korkarsın.

Yusufcuk - 7


 Gelsin diye yarın
 Gün yangınını besler
 Ateşini harlarım
 Yakarım geceyi
 Sabaha yol açarım
 Günün ilk ışığıyım
 Serin, ılık, yumuşak
 Yakmadan gözlerini
 Gösteririm gerçeği

21 Aralık 2013

Yusufcuk - 6


 Vardım kendime
 Geldim aleme
 Güldüm ağladım
 Üşüdüm yandım
 Kül oldum bir avuç
 Savruldum semaya
 Ne zaman ki ağdım
 Ağdım saçlarına
 Ak olup düştüm
 Düştüm şakağına
 Bitti ikilik
 Buluştuk birde

Yusufcuk - 5


 Dediler toprak
 Yüzüm sürdüm
 Dost edindim
 Dediler ateş
 Ayak bastım
 Yandım
 Terledim
 Dediler rüzgar
 Saçım açtım
 Savurdum
 Göğüs gerdim
 Yürüdüm
 Dediler su
 Nefes aldım
 Nefes verdim
 Öldüm
 Dirildim

Yusufcuk - 4


 Bir tarla papatya
 Döktüğünde dünyama
 Yürüdüm sıratı
 Vardım öte yana
 Uzattım saçlarımı
 Uzattım ömrümce
 Gözlerin kapanıp da
 Varmak için bana
 Çıktığın kutlu yolda
 Sereyim saçlarımı
 Sereyim ayakların
 Altına

Yusufcuk - 3


 Açılır kanat
 Yükselirim semaya
 Başlar can yakıcı
 O uzun yolculuk
 Başlar arş-ı alada
 Işıyıp duran
 Varlık Nur'una

Yusufcuk - 2


 Kapatıp kendimi
 Geçince eşiği
 Islanır ayaklarım
 Saçlarımsa tutuşur
 Kızıl alevdir
 Dar'da
 Kızıl alevdir
 Sohbetin rengi

Yusufcuk - 1


 Karanlıktır
 Sessiz
 Bir sen varsın
 Bir de sen
 Bedensiz

Yusufcuk


 Açılır kapı
 Geçerim
 Eşikte bekler
 Nice can
 Bilirim
 Ateştir
 Sudur
 Karanlık
 Ve ışık
 Namütenahi
 Sürer yolculuk